Senet Nedir? Nasıl Doldurulur? Çeşitleri Nelerdir?

Senet; borçlusu tarafından düzenlemiş veya sadece imzalamış olarak, bir alacağın varlığını ispata yarayan kıymetli bir evraktır.

Senet (Bono)

Türk Ticaret Kanunu’nun 645. maddesinde kıymetli evrak; “Kıymetli evrak öyle senetlerdir ki, bunların içerdikleri hak, senetten ayrı olarak ileri sürülemediği gibi başkalarına da devredilemez.” şeklinde tanımlanmıştır. Bu tanıma göre kıymetli evrakta hak, senede bağlanmış olup, hak, senetten ayrı olarak kabul edilemez.

Yasalarımızda hangi senetlerin kıymetli evrak olduğu sınırlayıcı bir şekilde belirtilmemiştir. Herhangi bir kâğıdın kıymetli evrak olup olmadığının anlaşılması için kıymetli evrakın niteliklerini taşıyıp taşımadığına bakılmalıdır.

Uygulamada en çok rastlanılan kıymetli evraklar;

1. Kambiyo senetleri (bono, poliçe, çek),
2. Hisse senedi,
3. Tahvil,
4. Makbuz senedi ve rehin senedi,
5. Taşıma senedi,
6. Konşimento,

Bono Nedir?

Üzerinde yazılı belli bir tutarda paranın, senedin lehdarına ya da onun emrine kayıtsız şartsız ödeneceğine dair taahhüdü içeren bir kambiyo senedidir.

Senette iki kişi vardır.

1. Senedi Düzenleyen (Borçlu aynı zamanda keşideci)
2. Lehine Düzenlenen (Senedin alacaklısı)

Bono (sened) daima emre yazılı düzenlenir, nama ya da hamiline düzenlenemez.

Senedi Kimler Düzenleyebilir?

Bono ile borçlanma konusunda Türk Ticaret Kanunumuz özel ehliyet şartları aramamaktadır. Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip olan herkes bono düzenler. Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip olmak için hem reşit ve mümeyyiz olmak, hem de kısıtlı olmamak gerekir.

İmza: Senette imzanın el yazısıyla atmış olması şarttır.

Senet Nasıl Dolar? (Senedin Şekil Şartları)

• Bono veya “Emre Muharrer” Senet Kelimesi: Senedin metninde, “bono” veya “emre muharrer senet” kelimesi veya senet Türkçeden başka bir dilde yazılmışsa, o dilde bono karşılığı olan kelimenin metinde geçmesi gerekmektedir.
• Kayıtsız Ve Şartsız Belirli Bir Bedeli Ödemek Vaadi: Borçlanılan tutarın bono (sened) üzerinde açıkça belirtilmesi gerekir. Herhangi bir tutar belirtilmeksizin, sadece belirsiz tutarlardaki bir borcu ödemeyi taahhüt eden kayıtlar geçersizdir. Senet bedeli hem yazı hem de rakamla gösterir.
• Lehdarın Adı (Kime Veya Kimin Emrine Ödenecek İse Onun Adı): Senedin üzerinde, senet bedeli kime veya kimin emrine ödenecekse, onun ad ve soyadının yazılı olması gerekmektedir. Lehdar eğer bir tüzel kişi ise unvanı yazılmalıdır.
• Keşidecinin İmzası (Düzenleyenin İmzası): Keşidecinin el yazısıyla atılmış imzasının senedin ön yüzünde ve senet metninin altında olması gerekir.
• Keşide Tarihi: Senedin üzerinde keşide tarihinin (tanzim tarihi) bulunması gerekir. Keşide tarihi belirtilmemişse o senet kambiyo senedi olma niteliğini yitirir.
• Keşide Yeri: Bonoda (senette) keşide (düzenleme) yerinin belirtilmesi zorunlu unsurlardandır.
• Ödeme Yeri: Senette ödeme yeri belirtilmelidir. Bonoda (senette), ödeme yeri açıkça belirtilmemişse, keşide yeri ödeme yeri sayar.
• Vade (İhtiyari şekil şartı): Senette, borcun ne zaman ödeneceği de belirtilmelidir.