Sigorta Tanımı, Faydaları ve Türleri

623

Sigorta, herhangi bir kaza, risk sonucunda doğabilecek zararları karşılamak amacıyla belirli prim karşılığında yapılan sözleşmedir.

Sigortanın Tanımı

Sigorta, belirli bir prim karşılığında bir kimsenin para ile ölçülebilir, yasa ile korumaya değer bir sigortalanabilir menfaatine zarar veren bir rizikonun gerçekleşmesi halinde bu zararı karşılayacak tutarda, sigortalının tazminata hak kazanmasını sağlayan çift taraflı bir sözleşmedir.

Sigorta sözleşmesinin hukuki geçerlilik kazanabilmesi için tarafların, teminat altına alınmak istenen riziko, sigorta konusu, sigorta bedeli, sigorta süresi, sigorta şartları ve prim gibi esaslı unsurların üzerinde mutabık kalmaları gerekmektedir.

Sigorta, hiçbir zaman bir kazanç kaynağı olmamakla birlikte, sigortalının refahını hasardan bir gün öncesine getirme fonksiyonu ile hem ülke ekonomisinde hem de bireyler açısından büyük önem taşımaktadır.

Sigorta Türleri

Sosyal Sigortalar ve Özel Sigortalar olmak üzere iki kısımda incelenir.

Sosyal Sigortalar; toplumu oluşturan belirli grupların sosyal güvenliklerinin sağlanması amacı ile kanunla düzenlenen ve zorunlu bir sigorta türüdür.

Özel sigortalar kişi ve kurumların çıkarlarının çeşitli tehlikelere karşı güvence altına alınması amacı ile kendi özgür iradeleri ile oluşturdukları bir sözleşmedir. Özel Sigortalar da, ihtiyari ve zorunlu sigortalar diye ikiye ayrılırlar. Kamu otoritesi, toplum güvenliği ve kamu menfaati sağlama amaçlarıyla, bir kısım sorumluluk risklerin sigortalanmasını zorunlu kılabilir. Örneğin; Trafik sigortaları.

Özel sigortalar aşağıdaki şekilde incelenir:

1. MAL SİGORTALARI

• Kaza
• Yangın
• Mühendislik
• Nakliyat
• Zorunlu Deprem ( DASK )

2. CAN SİGORTALARI

• Ferdi Kaza
• Sağlık

3. SORUMLULUK SİGORTALARI

Sigortanın Faydaları

• Ani ve beklenmeyen kötü sonuçlara karşı güvence sağlar.
• Sigortalılardan toplanan primlerin meydana getirdiği fonlar o ülkenin sermaye piyasalarının gelişmesine yardımcı olur.
• Kredi imkânlarının genişletilmesinde önemli araçtır.
• Risk yönetimi ve risk analizi sayesinde; ticari ve endüstriyel tesislerde hasarın meydana gelme riski en aza indirgenir.
• Deprem, sel ve seylap gibi katastrofik hasarlarda zarar gören ekonomik kaynaklar, sigortacılar tarafından tazmin edilerek ekonominin yara alması önlenir.

Sigorta İşlevleri Nelerdir?

Sigorta, karşılaşılması muhtemel tehlikelerin ekonomik sonuçlarını bertaraf eden, herhangi bir olaydan önce alınan tedbirlerle ilgili bir risk yönetim türüdür. Sigorta ile risk yönetiminde, az sayıdaki insanın başına gelen zarar, aynı riske maruz bulunan insanların tümü tarafından birlikte göğüslenip daha kolaylıkla karşılanabilir duruma gelmektedir.

Sigortalılar belirlenmiş olayların risklerine karşı koruma satın alırken; sigorta şirketleri de riskler karşılığında talep edilecek bu miktarları yatırıma yönlendirirler.

Sistem, değişik önemlere sahip birçok ekonomik ve sosyal işlevi yerine getirmektedir.

• Fertlere ve kurumlara, ekonomik ve sosyal hayatta öngörülebilirlik ve emniyet sağlar.
• Kredi imkânlarının genişletilmesinde önemli araçtır ve kredi teminine yardım eder.
• Tasarrufu geliştirir, sermaye oluşumuna katkı sağlar.
• Toplumda huzur ve güven tesis eder, dayanışmayı sağlar.
• Uluslararası ilişkileri geliştirir.
• Finansal istikrarı artırır.
• Girişimcileri ve ticareti destekler, iş sürekliliği sağlar.
• Sosyal güvenlik programlarının üzerindeki baskıyı hafifletir.
• Risklerin daha etkin yönetilmesini sağlar. Risk yönetimi ve risk analizi sayesinde; ticari ve endüstriyel tesislerde hasarın meydana gelme riski en aza indirgenir. Böylece hasara bağlı olarak her türlü iş ve kar kaybı engellenmiş olur.
• Finansal sistemin etkinliğini artırır.
• Bir bankadan ipotek ile kredi alınması işleminde, ipotek gösterilen değerlerin sigortalı olması durumunda kredi alma işlemleri kolaylaşmaktadır.
• Deprem ve sel gibi katastrofik hasarlarda zarar gören ekonomik kaynaklar, sigortacılar tarafından yurtiçi ve yurtdışı reasürörlerden tazmin edilerek ekonominin yara alması önlenir.

Sigorta Sözleşmesi

TTK’nuna göre sigorta sözleşmesi, sigortacının bir prim karşılığında diğer bir kimsenin para ile ölçülebilir bir menfaatine zarar verecek bir rizikonun meydana gelmesi halinde tazminat ödemeyi yahut bir veya birkaç kimsenin hayat müddetleri sebebiyle veya hayatlarında meydana gelen belli bir takım olaylar dolayısıyla para ödemeyi veya başka edalarda bulunmayı üstlendiği bir sözleşmedir.

Dain ve Mürtein Kavramı Nedir?

Rehinli alacaklı anlamındadır. Bir alacağa teminat teşkil etsin diye üzerine tesis olunan ve herkese karşı ileri sürülebilen mutlak bir ayni haktır. Bu hak, alacaklıya dain ve mürtehin kaydı konulan malı paraya çevirmek veya bu mal üzerinden doğacak tüm hak ve menfaatlere öncelikle sahip olma yetkisini verir.

Riziko Ne Demektir?

Riziko, sigortalının teminat altına alınmasını istediği olayın sigortalıya zarar verme ihtimalidir. Riziko olmadan sigorta akdi düşünülemez. Bu bakımdan riziko sigortanın ana prensiplerinden biridir. Riziko, müstakbel, muhtemel, belirsiz ve meşru (kanunlara ve ahlaka uygun) olmalıdır.