Emtia piyasasında, ABD Başkanı Donald Trump’ın getirdiği tarifelerin uluslararası ticaret üzerindeki potansiyel etkilerine dair endişeler ve belirsizlikler yatırımcıların gündeminde. Yatırımcılar, ABD’deki yeni yönetimin atacağı adımlar ve sonuçlarını dikkatle izliyorlar.
Trump’ın Çin’e yönelik daha ılımlı bir tutum sergilemesi ve müzakerelere açık olduğunu belirtmesi, önceden belirttiği tarifelerin olumsuz etkilerini bir nebze olsun hafifletmiş durumda.
Trump’ın video konferansla katıldığı Davos Dünya Ekonomik Forumu (WEF) sırasında, jeopolitik risklerin azaltılması gerektiğini vurgulaması ve petrol fiyatları ile faiz oranlarının düşürülmesi gerektiği konusunda yaptığı açıklamalar da piyasalarda önemli etki yarattı.
Ancak Trump’ın Çin’e göre daha yumuşak bir tutum sergilemesi, Kanada, Meksika ve Avrupa Birliği (AB) gibi ticaret ortaklarına yönelik tehditleri göz önünde bulundurulduğunda hala bir belirsizlik kaynağı. Tarife uygulamaları, küresel ticaret savaşlarının tetiklenmesine ve ABD’de enflasyonist baskıların artmasına sebep olabileceği konusunda endişeler devam ediyor.
Bu noktada, Çin Başbakan Yardımcısı Ding Xuexiang, korumacılığın çözüm getirmeyeceğini vurgulayarak, “Ticaret savaşında kimse kazanamaz.” dedi.
Ding, ülkesinin ticaret fazlası hedeflemediğini ve ticareti dengelemek amacıyla kaliteli ürünler ve hizmetler ithal etmeye istekli olduklarını dile getirdi.
Altının ons fiyatı, Trump’ın faiz oranlarını düşürme çabaları ve gümrük vergilerindeki belirsizlikler nedeniyle dolar endeksinin zayıflamasıyla geçen hafta önemli bir artış gösterdi. Son dört haftada üst üste yükselerek 2024 Ekim ayındaki rekor seviyesine yaklaşan altın, analistlere göre Trump’ın otomotiv endüstrisini “kurtarma” vaadi ile paladyum fiyatlarını da olumlu etkileyebilir.
Bu gelişmeler ışığında, ons bazında fiyatlar geçen hafta altında yüzde 2,6, paladyumda yüzde 3,7, platinde yüzde 0,7 ve gümüşte yüzde 1,1 arttı.
Trump’ın uyguladığı tarifeler, geçtiğimiz hafta baz metaller üzerinde de etkisini hissettirdi.
Analistler, Kanada’nın Quebec eyaletinin alüminyum üretimindeki güçlü konumunu dikkate alarak, Trump’ın tarifelerinin alüminyum piyasalarında kayda değer etkiler yaratabileceğini belirtti.
Bu konudaki açıklamada bulunan Kanada Alüminyum Birliği Başkanı ve CEO’su Jean Simard, “Bu durum kesinlikle bizi etkileyecek çünkü en büyük müşterimiz üzerinde olumsuz bir etki yaratacak ve bu da tüketimin düşüşü anlamına geliyor.” ifadesini kullandı.
Endonezya’nın nikel madenciliği derneği APNI, ülkenin 2025 yılı için nikel madenciliği kotasını 298,5 milyon metrik ton olarak onayladığını açıkladı.
Dünyanın en büyük maden ve metal üreticilerinden biri olan Rio Tinto, Trump’ın Arizona’daki bakır madeni için onay verme ihtimali olduğunu belirtti.
Financial Times’a göre, Rio Tinto CEO’su Jakob Stausholm, “Bu projeyi ilerletmek için gerçekten iyi bir şansımız olduğunu düşünüyorum.” dedi.
Baz metallerde tezgah üstü piyasalarda geçen hafta fiyatlar, libre bazında bakırda yüzde 0,9, alüminyumda yüzde 2, nikelde yüzde 2,6, kurşunda yüzde 1,7 ve çinkoda yüzde 4,5 azalış gösterdi.
Petrol fiyatları ulusal acil durum ilanıyla düştü
Petrol fiyatları, Trump’ın ikinci başkanlık dönemine enerjide “ulusal acil durum” ilan etmesiyle düşüş gösterdi.
Beyaz Saray tarafından yayımlanan kararnamede, ABD’nin enerji üretimindeki eksikliklerin ekonomik ve ulusal güvenlik açısından “olağanüstü bir tehdit” oluşturduğu ifade edilirken, fosil yakıt üretiminin artırılması gerektiği mesajı verildi. Trump, Alaska’nın doğal kaynak potansiyelinden daha fazla yararlanma amacıyla bir kararname imzalarken, Joe Biden döneminde getirilen yasakları da kaldırdı.
ABD’nin enerji üretim kapasitesini artırmaya yönelik bu adımların kısa vadede arzı yükseltip, fiyatların aşağı yönlü hareketini destekleyebileceği öne sürülüyor. Ancak Trump’ın, Meksika ve Kanada’dan gelen ürünlere yüzde 25, Çin’den gelen ürünlere ise ek yüzde 10 gümrük vergisi getirebileceği yönündeki açıklamaları, fiyat artışlarına yol açabileceği endişelerini artırıyor.
Analistler, bu durumun petrol talebinde bir azalma olacağını öngördüğünü ve fiyatlar üzerinde aşağı yönlü baskıları artırmaya devam edeceğini belirtiyorlar.
Ayrıca, Amerikan Petrol Enstitüsü (API) yaptığı tahminlerde, ABD’nin ticari ham petrol stoklarının geçen hafta 1 milyon varil arttığını öngörüyor. Piyasa beklentisi ise stokların 2 milyon 600 bin varil azalacağı yönündeydi. Stoklarda beklenenin aksine artış, ABD’deki talebin zayıfladığına işaret ederek petrol fiyatlarını olumsuz etkiledi.
ABD Enerji Enformasyon İdaresi (EIA) tarafından yayımlanan haftalık raporda, ABD’nin ticari ham petrol stoklarının 411 milyon 700 bin varile düştüğü belirtildi. Beklentilerin aksine stokların azalmış olması dikkat çekici. Ayrıca ABD’nin günlük ham petrol üretiminin de yaklaşık 4 bin varil azaldığı kaydedildi.
Bu arada Trump, Suudi Arabistan ve OPEC’ten petrol fiyatlarını düşürmelerini isteyeceğini ve Riyad’dan planlanan ABD yatırım paketini 600 milyar dolardan 1 trilyon dolara çıkarmasını talep edeceğini belirtti.
Öte yandan, Çin merkezli enerji şirketi China National Petroleum Corp (CNPC) tarafından yayınlanan son rapora göre, Çin’in ham petrol ithalatının bu yıl yalnızca yüzde 1 artması bekleniyor ve ülkenin petrol ithalatına bağımlılığının 2026-2030 yılları arasında yüzde 70 civarında kalacağı tahmin ediliyor.
Doğal gaz fiyatları ise iklim koşulları ve jeopolitik gelişmeler nedeniyle artış göstermeye devam ediyor.
Bu gelişmelerle Brent petrolün varil fiyatı geçen haftayı yüzde 2,9 azalışla kapatırken, New York Ticaret Borsası’nda işlem gören doğal gazın İngiliz termal birimi (MMBtu) cinsinden fiyatı yüzde 1,6 artışla haftayı tamamladı.
Çin, 5 Brezilyalı firmaya ait soya fasulyesi sevkiyatlarını durdurdu
Trump’ın Tarım Bakanlığı için aday gösterdiği Brooke Rollins, etanol zorunlulukları ve tarım sübvansiyonlarına karşı çıkan bir kuruluşu yönettikten sonra, gümrük vergilerinin neden olduğu kayıpları telafi etmek amacıyla çiftçilere doğrudan ödeme yapmayı değerlendireceğini açıkladı.
Öte yandan Endonezya, doğal kaynak ihracatçılarına gelirlerini en az bir yıl boyunca yurt içinde tutma zorunluluğu getiren yeni bir düzenleme hazırlıyor. Ekonomi Bakanı Airlangga Hartarto, bu düzenlemenin sevkiyat belgelerinde en az 250 bin dolar değerinde her ihracat için geçerli olacağını duyurdu.
Soyada ise dünyanın en büyük alıcısı olan Çin, beş Brezilyalı firmadan gelen soya fasulyesi sevkiyatlarını bitki sağlığı gerekliliklerini karşılamadığı gerekçesiyle durdurdu.
Hindistan, kırsal gelirleri artırmak ve enflasyonu kontrol altına almak amacıyla gelecek ayki bütçede tarım sektörü harcamalarını yaklaşık yüzde 15 artırarak 20 milyar dolara çıkarmayı planlıyor. Analistler bunun, son 6 yılın en büyük artışı olacağını ifade ediyorlar.
Bu gelişmeler doğrultusunda geçen hafta, Chicago Ticaret Borsası’nda kile başına fiyatlar buğdayda yüzde 1, mısırda yüzde 0,5 ve soya fasulyesinde yüzde 2 artarken, pirinçte yüzde 0,88 düşüş yaşandı.
Şeker fiyatları ise Hindistan’ın bu sezon sonuna kadar 1 milyon ton şeker ihracatına izin vereceği haberinin ardından, 3 yılın en düşük seviyelerinden toparlanarak haftayı artıda kapattı.
Kakao piyasasında, Gana, 2023-2024 sezonunda 370 bin ton kakaonun teslimatını düşük üretim nedeniyle erteledi. Tarım ve Gıda Bakanı Eric Opoku, üretimin 20 yılın en düşük seviyesine düştüğünü belirtti.
ABD’de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange’de ise libre bazında fiyatlar, pamukta yüzde 0,2 azalırken, şeker fiyatında yüzde 4,5 ve kahve fiyatında yüzde 5,6 artış gözlemlendi. Kakao fiyatları haftayı yüzde 5,7 artışla kapattı.
Sayfada yer alan bilgiler yatırım danışmanlığı kapsamında olmayıp tamamen bilgi amaçlıdır. Yatırımcı profilinize uymayabilir.
