Türkiye’nin İç ve Dış Borç Durumu

911

Türkiye’nin İç ve Dış Borç Durumu: Türkiye’nin 2017 yılındaki borç yapısının görünümü 4. çeyrek verilerinin açıklanmasıyla netlik kazandı. Toplam borç rakamlarında son yıllardaki trend devam ederken 2017 yılında Türkiye’ndeki reel sektörün toplam borcunun GSYH’ye oranı bir önceki yıla göre sınırlı gerileyerek %113 seviyesinde gerçekleşti. Gelişmekte olan diğer ülkelerle karşılaştırıldığında ise bu oranın Türkiye’de görece güvenilir bir seviyede kaldığı gözleniyor.

Türkiye’deki borç yapısında kamu borcundaki düşük seviyeler dikkat çekiyor. 2017 yılında toplam borcun GSYH’ye oranında kamu sektörünün payı %28,3 olarak gerçekleşirken bu durum özel sektörde %67,4 hanehalkının borçluluğunda ise %17,3 olarak gerçekleşti. Özellikle gelişmekte olan diğer ülkelerle kıyaslandığında Türkiye’deki kamu sektörünün mali yapısındaki güçlü duruş daha açık bir şekilde ön plana çıkmaktadır.

Avrupa Birliği’nin Euro bölgesindeki ülkelere zorunlu kıldığı maksimum kamu borcu/GSYH oranı %60 iken; gelişmekte olan ülkelerde kamu borcu/GSYH oranı %50 düzeyinde bulunmaktadır. Türkiye’deki duruma baktığımızda ise, bu oran 2000’lerin ortasından itibaren geri çekilmesini sürdürürken 2017 yılındaki görece genişlemeci mali politikalara rağmen %28,3 seviyesinde kalmıştır.

Diğer taraftan özel sektör borçluluğunda ise kademeli bir yükseliş göze çarpmaktadır. Son 10 yıldaki gidişata bakıldığında borçluluk rakamlarında ağırlık özel kesime kaymış; diğer gelişmekte olan ülkelerle karşılaştırıldığında
görece yüksek seviyede gerçekleşmiştir.

Türkiye’nin Borç Görünümü 2018 – Türkiye’nin İç ve Dış Borç Durumu

2017 yılında Türkiye’nin brüt dış borcu bir önceki yıla göre %11 artarak 453,2 Milyar Dolar oldu. Dış borcun GSYH’ye oranı ise %53,3 seviyesine geldi.

Türkiye’nin dış borcunda ağırlıklı olarak pay özel sektörde yer alırken; özellikle finansal kesimin dış borç yükü yıllara göre artış göstermiş durumda. Gelişmekte olan diğer ülkeler ile karşılaştırıldığına ise Türkiye’nin borç durumu
sürdürülebilir seviyelerde kalmaya devam ediyor.

Önümüzdeki 12 aylık dönemde kısa vadeli dış borç yükü ile birlikte ödemesi gelen uzun vadeli borç yükünün birleşmesi ile 176 Milyar Dolarlık bir ödeme yükümlülüğü ortaya çıkmaktadır. Bununla birlikte Türkiye’nin yaklaşık 55 Milyar Dolarlık bir cari açık yükü bulunmaktadır. Dolayısıyla Türkiye’nin önümüzdeki bir yıllık dönemde yaklaşık olarak 231 Milyar Dolarlık bir dış finansman ihtiyacı bulunmaktadır.

Genel görüntü; Türkiye’nin borç yükü diğer ülkeler ile karşılaştırıldığında son yıllardaki artış trendine rağmen sürdürülebilir seviyelerde bulunmaktadır. Bu noktada dış borç tarafında finansmanın sıcak para olarak tanımlanan
portföy yatırımları girişinden; doğrudan yatırımlara kanalize edilmesi ve üretim odaklı politikalarla finansman kalitesinin artırılması uzun vadede Türkiye’nin borç görünümünün iyileştirilmesine katkı sağlayacaktır.

2017 Yıl Sonu

TOPLAM BORÇ/GSYH: %113

• Kamu %28,3
• Özel Sektör %67,4
• Hanehalkı %17,3

BRÜT DIŞ BORÇ: 453,2 Milyar Dolar (%53,3 GSYH Oranı)

• Kamu %16,1
• Özel (Finansal) %18,8
• Özel (Reel) %18,4

NET DIŞ BORÇ: 291,2 Milyar Dolar (%34,2 GSYH Oranı)

Kaynak: Bloomberg, BIS, Hazine Müsteşarlığı, TCMB