Kadir Has Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özgür Orhangazi, kişisel blogunda kaleme aldığı “’Rasyonel’ politikalar sermaye kaçışını hızlandırıyor mu?” başlıklı yazısında, Türkiye’de yurt dışına çıkan yatırımları detaylı bir şekilde ele aldı.
Kasım 2024 Ödemeler Dengesi İstatistikleri’ne göre, yurtiçinde yerleşiklerin yatırım amacıyla yurtdışına çıkardığı toplam miktar Ocak-Kasım 2024 döneminde rekor kırarak 47 milyar dolara ulaşırken, önceki yıllara göre kaydedilen bu yüksek çıkışlar son 5 yılda 100 milyar doları aşan bir tutarın ortaya çıkmasına yol açtı.
Orhangazi’nin bu çıkışların sebepleri ve etkilerini değerlendirdiği incelemesi ise şu şekildedir:
“Türkiye ekonomisine dair temel bir gerçek, cari açık vermeden büyümenin mümkün olmadığı ve bu açığın finanse edilebilmesi için dış sermaye girişlerine ihtiyaç duyulduğudur. Cari açığın büyük bir kısmı, yatırım malları (makine ve teçhizat) ile ara mallarının (üretim süreçlerinde kullanılan girdiler) ithalatından kaynaklanmaktadır. Ülkenin döviz açığının temel nedeni, bu ithalatın gerektirdiği döviz miktarının, ihracatla elde edilen dövizle karşılanamamış olmasıdır.
Fakat, özellikle 2000’li yıllardan itibaren finans hesabından yapılan döviz çıkışları da dikkat çekici seviyelere ulaşmıştır. Kasım 2024 Ödemeler Dengesi İstatistikleri’ne göre, yurtiçinde yerleşiklerin yatırım amacıyla yurtdışına çıkardığı toplam miktar Ocak-Kasım 2024 döneminde rekor kırarak 47 milyar dolara dayandı. Daha önceki en yüksek çıkışlar, 2015 yılında 24.3 milyar dolar ve 2021 yılında 22.1 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmişti. 2024’teki çıkışlar, bu rakamların neredeyse iki katına ulaşmıştır.