Sanayi Üretimi Ekonomideki Durgunluktan Olumsuz Etkilendi. Sanayi üretim endeksi Ekim ayında beklenenden fazla yıllık %5,7 oranında azalırken mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre sanayi üretimi aylık bazda %1,9 azaldı. Bu durum, ekonomideki yavaşlamanın belirtisi olarak görülüyor. Hem yıllık hem de aylık manada 29 sektörün 22’sinde daralma yaşandı.
En yüksek yıllık artış %20,2 ile diğer ulaşım araçları imalatında olurken; en yüksek yıllık düşüş %20,4 ile ağaç ürünleri kaleminde gerçekleşti. Motorlu kara taşıtlarındaki negatif görünüm devam ederken, bir süredir negatifte olan mobilya sektörü sınırlı bir kıpırdanma ile yıllık sanayi üretimini 0,1 puan yukarı çekti. Endeks içerisinde ağırlığı az olmasına rağmen madencilik sektörü Ekim’de ciddi yükselerek ayrıştı.
Takvim etkilerinden arındırılmış perakende satış hacmi Ekim ayında bir önceki aya göre %2,6 azaldı. Aynı ayda gıda, içecek ve tütün satışları %2,1, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) %3,2, otomotiv yakıtı satışları %1,6 azaldı. Sabit fiyatlarla perakende satış hacmindeki yıllık değişimler son 3 aydır daralan görünümünü ivmelenerek sürdürdü ve Ekim ayında %6,8 daralma kaydetti. Son senelerde perakende satış hacmi sıklıkla negatif düzeylerde gerçekleşiyor.
Otomobil Sektörü
Otomotiv Sanayii Derneği’nden (OSD) yapılan açıklamaya göre, 2018’in Ocak-Kasım döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla toplam otomotiv üretimi %8 azalarak 1.427.157’ye geriledi. Traktör üretimi de dahil edildiğinde otomotiv sanayisinin toplam üretimi 1 milyon 463 bin 403’e ulaşmış oldu. Aynı dönemde toplam otomotiv ihracatı adet bazında geçen yılın 11 ayına paralel seyir izleyerek 1.219.174 seviyesinde gerçekleşirken otomobil ihracatı ise %5 azalarak 810 bin 54 oldu.
Ekonomik aktivitedeki durgunluğa paralel şekilde bir süredir daralan beyaz eşya satışları, Kasım ayında da yıllık %21 oranında geriledi. Ekim ayının sonunda yapılan ÖTV indirimi ile fiyatlar beyaz eşyada bir nebze düşmüşken bu durum daralma hızında yavaşlama olarak ortaya çıktı. (Ekim: -%37) Yurtiçi pazardaki yavaşlamaya rağmen ihracattaki artış ivmesi sektörü destekliyor. Buna göre beyaz eşya ihracatı Kasım ayında yıllık %11 oranında artarken; yılın ilk 11 ayı itibariyle artış oranı %7 oldu.
Yeni haftada yurtiçinde güven endeksleri ile birlikte kapasite kullanım oranı ve turizm verileri takip edilecek. Siyasi tarafta ise Suriye ile ilgili gelişmeler piyasaların radarında yer alacak.
Ekonomik aktivitedeki yavaşlama işsizlik oranlarını negatif etkiliyor.
Eylül ayı iş gücü istatistiklerinde mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı bir önceki yıla göre 0,8 puan artarak %11,3 olarak gerçekleşti. Bu dönemde tarım dışı işsizlik oranı 0,7 puan yükselişle %13,3 olurken; genç işsizlik oranı ise 0,2 puan artarak %20,4 seviyesinde kaydedildi. İşgücüne katılma oranı 0,1 puanlık kısıtlı bir azalışla %53,4 seviyesinde gerçekleşti. İstihdam oranı ise bir önceki ayla kıyaslandığında 0,1 oranında azalarak %47,4 seviyesine geriledi. Eylül ayındaki istihdam görünümünde tarım sektörü istihdam payı 1,1 puan, inşaat sektöründeki istihdam payı 0,8 puan azalırken, sanayi istihdamında 0,8 ve hizmet sektöründe 1,2 puanlık artış gerçekleşti
Arındırılmamış iş gücü göstergelerine baktığımızda ise işsizlik oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre %0,8 puan artarak %11,4 oldu. Aynı dönemde işsiz sayısı da 3,75 Milyon olarak güncellenirken istihdam oranı %47,8’e ulaştı. Ekonomideki yavaşlamadan olumsuz yönde etkilenen işsizlik oranlarının, turizm katkısının da azalmasıyla önümüzdeki aylarda yükselmeye devam edeceği bekleniyor.
Öte yandan, geçmişe dönük aylık veriler incelendiğinde işsizlikte geçmiş yıllarla farkın açıldığını görmek mümkün. (2013-2017 Eylül ortalama: 10,4)
Bütçe dengesi Kasım ayında imar affı, vergi borcu yapılandırması ve bedelli askerlik düzenlemesinden gelen ekstra gelir kaynaklarının etkisiyle bir önceki senenin aynı ayına kıyasla %10,7 azalışla 7,6 Milyar TL fazla verirken faiz dışı fazla %8,6 artışla 14,8 Milyar TL’ye yükseldi. Aynı dönemde vergi gelirlerinde ise %16,4 seviyesinde bir artış yakalandı. Ocak-Kasım döneminde ise bütçe dengesi 2017’nin aynı dönemine kıyasla %106 oranında azalarak 54,5 Milyar TL açık kaydetti. Bütçe gelirlerinde dikkat çekici nokta yıllık %95,9 artışla 23,42 Milyar TL’ye yükselen kurumlar vergisi oldu.
Sanayi Üretimi Ekonomideki Durgunluktan Olumsuz Etkilendi
2 Yorumlar
TÜİK’in açıkladığı verilere göre takvim ve mevsim etkilerinden arındırılmış sanayi üretimi Temmuz ayında %4,3 artarken yıllık bazda %1,2 geriledi. Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, 2019 yılı Temmuz ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre %3,2 ve imalat sanayi sektörü endeksi %4,7 artarken elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %0,5 azaldı.
Beyaz eşya satışlarında zayıf görünüm..
Türkiye’de beyaz eşya üretimi 2018’de 2017’ye kıyasla değişim göstermedi. İç satışlar ise 2018’de yıllık manada %16,7 oranında daralarak 7,1 milyon adet oldu. Beyaz eşya ihracatı bu dönemde %7 artarken, ithalat %43 düştü. Aralık ayı verilerine göre ise üretim yıllık %4, iç satış ise %15 düştü. Satışlar kasım ayında yıllık %21 düşmüştü. İhracat Aralık’ta %8 artarken, ithalat ise %74 düştü.