Yazı Başlıkları
Dış ticaret açığı 2019’un ilk ayında yıllık %72,5 azalarak -2,50 milyar dolara geriledi. Böylece dış ticaret açığındaki daralma Ocak 2019’da sekizinci ayına taşındı. Bu azalışta etkili olan ihracat artışı bu dönemde %5,9 oranında gerçekleşerek 13,17 milyar dolar olurken ithalat yine aynı dönemde %27,2 azalarak 15,67 milyar dolara geldi.
Dış Ticaret Dengesi
İhracatın ithalatı karşılama oranı 2018 yılı Ocak ayında %57,8 iken, geçtiğimiz Ocak ayında %84 seviyesine yükseldi. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise 2019 Ocak ayında bir önceki aya göre ihracatta %5,4 ithalatta ise %4,9 oranında artış yaşandı. Yıllık rakamlarda ise ihracatta %6 artış yaşanırken ithalatta %27,1 oranında düşüş yaşandı.
Aynı dönemde 12 aylık çekirdek açık 2,95 milyar dolar seviyesine gerileyerek kriz dönemini geride bıraktı. Ocak ayında 12 aylık kümülatif ihracat seviyesi 168,7 milyar dolara ulaşırken, ithalat 217,2 milyar USD düzeyine geriledi. Böylece 12 aylık dış ticaret açığı da 48,5 milyar USD ile Mart 2010’dan bu yana en düşük seviyesine gerilemiş oldu.
Ocak ihracat rakamları önceki aya göre %5,9 oranında artış gösterdi. İhracattaki artışa kıymetli metal ve taşlar 1,9 puan katkı sunarken mineral yakıtlar 1,1 puanlık katkıda bulundu. Ara mal ihracatının ağırlıkla etkilediği ihracat rakamlarına demir-çelik sektörü katkısı 0,7 puan olurken motorlu kara taşıtları 0,8; kazanlar ve makineler ise 0,5 puan katkıda bulundu.
Genel olarak ihracat rakamlarında Avrupa Birliği’ne ihracat %4 oranında artış kaydederek en büyük ihracat pazarımız olmayı sürdürdü. En çok ihracat yapılan ülke Almanya olurken ithalatta ilk sırayı Rusya aldı. İthalatta ise ekonomik aktivitedeki daralma ile birlikte azalış trendi sürüyor. 2018 yılı Ocak ayında 2,3 milyar USD düzeyinde gerçekleşen altın ithalatı bu yılın aynı döneminde 558 milyon USD’ye geriledi (-7,5 puan). İthalattaki yıllık düşüşün önemli bir kısmı bu düşüşten kaynaklanırken yine aynı dönemde ithalattaki düşüşü en çok etkileyen ikinci ürün grubu da kazanlar ve makineler (-3,15) oldu.
Düşük petrol fiyatları ile birlikte TL’deki zayıf görünüm dış ticaret açığı noktasında destekleyici olmayı sürdürüyor. Dış ticaretaçığındaki daralmanın 2019’un ilk yarısında devam etmesi beklenirken AB ülkelerinden gelen yavaşlama sinyalleri de ihracat performansı açısından önem taşıyor.
Dış Ticaret Dengesi Hesaplaması
NEDİR? (İthalat (c.i.f) – İhracat (f.o.b)
Dış ticaret dengesi hesaplamaları yapılırken; navlun-sigorta gibi taşıma hizmet bedelleri, bavul ticareti ve parasal olmayan altın ticareti gibi kalemlerin hesaplamalardan çıkarılarak asıl mal ticaretinin hesaplamasını görebilmek için kullanılan dış ticaret kalemlerine ihracat(f.o.b) ve ithalat(c.i.f) adı verilmektedir.
İhracat (f.o.b)’da satıcı – bu durumda Türkiye- ihraç edeceği malı yurtdışına götürecek taşıyıcı araca yükleyene kadar mesuliyet sahibidir. Yükleme sonrasında ve seyahat esnasındaki tüm masraflar alıcıya aittir. İthalat (c.i.f)’de ise alıcı – bu durumda Türkiye – ithal edilen malı Türkiye’de teslim alana kadar masraf ve sorumluluk satıcıya sahiptir. Dolayısıyla her iki kalemde de elde edilen rakamlara sadece ticarete konu olan malların alış ve satış fiyatlarının toplanmasıyla ulaşılmaktadır
