Türkiye’nin ilk nükleer santrali olan Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS), 1. ünite türbin holü için kritik öneme sahip ekipmanları almaya başladı. Bu ekipmanlar arasında, General Electric (GE) Power tarafından Fransa’da üretilen Arabelle buhar türbinine ait yüksek ve orta basınç türbin rotoru da yer alıyor. 107 ton ağırlığında ve 12 metre uzunluğundaki bu rotor, 16 aylık bir üretim sürecinin ardından planlanan tarihten dört ay önce teslim edildi.
Bu tür uluslararası işbirlikleri, nükleer enerjinin gelişiminde küresel dayanışmanın önemini bir kez daha gösteriyor.
Akkuyu NGS, Rusya’nın Devlet Atom Enerjisi Kurumu Rosatom’a ait. GE Steam Power ve AAEM Turbine Technology LLC, AtomEnergoMash JSC (AEM) ile GE’nin ortak girişimi olarak Ekim 2017’de Akkuyu’nun türbin adasına yönelik ekipman ve sistemlerin tasarımı ve tedariki için bir sözleşme imzaladı.
Ancak Ukrayna’nın işgali sonrası Rusya’ya uygulanan uluslararası yaptırımlar, Akkuyu projesini zor bir duruma sokuyor. Almanya ve Siemens, Akkuyu için kritik bileşenlerin tedarikini red etti. Bu durumun, yalnızca sözleşmesel bir mesele olmadığı, Türkiye’nin nükleer enerji hedeflerine yönelik kasıtlı bir engelleme olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle Siemens ve ortaklarına yönelik yaptırımların uygulanması ve yaşanan gecikmeler nedeniyle tazminat talepleri gündeme gelmektedir.
Türkiye Enerji Bakanı, bu sorunları Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) Genel Konferansı’nda gündeme getirerek, nükleer sektördeki ticaret ve finansal kısıtlamaların kaldırılması çağrısında bulunmuştur. Rosatom’a uygulanan yaptırımlar ve Akkuyu projesine olan etkileri, Türkiye’nin nükleer enerji alanındaki gelişiminde karşılaştığı jeopolitik zorlukları gözler önüne sermektedir.
