Bir Finansçı – Sabancı Üniversitesi İstanbul Uluslararası Enerji ve İklim Merkezi’nin (IICEC) düzenlediği etkinlik kapsamında konuşan Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı ve IICEC Onursal Başkanı Dr. Fatih Birol, petrol ve doğalgaz fiyatlarının geleceği, dünya enerji sektöründe yaşanan önemli değişimler ve enerjide ticaret savaşları üzerine üç ana başlıkta değerlendirmelerde bulundu.
Orta Doğu’da süregelen siyasi gerginliklere rağmen petrol fiyatlarının 70 dolar civarında stabil kalmasına dikkat çeken Birol, petrol talebinin geçmişe oranla zayıf bir büyüme gösterdiğini belirtti. Yaklaşık bir yıl önce, IEA olarak dünya petrol talebinde 2024 için 1 milyon varillik bir artış öngördüklerini, bunun tarihsel verilere göre oldukça düşük bir rakam olduğunu ifade etti. Enerji piyasalarını daha iyi anlayabilmek için Çin ekonomisine odaklanmamız gerektiğini vurgulayan Birol, son on yılda dünya petrol talebinin yüzde 60’ından fazlasının Çin kaynaklı olduğunu hatırlattı. Ancak Çin ekonomisindeki büyüme hızının düşmesi, petrol talebinde de düşüşe neden oldu. Elektrikli otomobillerin artışı da petrol talebini olumsuz etkileyen bir diğer faktör olarak öne çıkıyor. Günümüzde her dört otomobilden biri elektrikli iken, bu oranın zamanla artması, petrol talebindeki büyümeyi önemli ölçüde kısıtlamaktadır. Ayrıca, Birol “Amerikan Quartet” olarak adlandırdığı ABD, Kanada, Brezilya ve Guyana’daki petrol üretim artışının, global petrol üretim artışını aşmakta olduğunu kaydederek, önümüzdeki yıl petrol piyasalarının fiyat açısından daha stabil bir dönem yaşayacağına inandığını belirtti.
“DOĞAL GAZ PİYASASI ALICI LEHİNE DÖNECEK”
Doğalgaz piyasasındaki durum hakkında da bilgi veren Birol, bu alanda ciddi bir yapısal değişiklik ve fiyat düşüşleri beklediklerini dile getirdi. Birol, özellikle 2025 yılı sonu ile 2026-2027 yılları arasında ABD ve Katar’dan gelecek yeni enerji sevkiyatlarının, son kırk yılda sağlanan arzın yarısına eşdeğer olacağını öngördüğünü belirtti. Bu durum, yaklaşık olarak bugüne dek satıcılar açısından güçlü bulunan doğalgaz pazarının, alıcıların daha elverişli olduğu bir yapıya dönüşeceğini ve fiyatlar üzerinde aşağı yönlü bir baskı yaratacağını vurguladı. Türkiye gibi enerji açısından dışa bağımlı ülkeler açısından, bu gelişmenin oldukça olumlu sonuçlar doğuracağını ifade etti.
“ELEKTRİK DEVRİ GELİYOR”
Fatih Birol, dünya enerji sektöründeki önemli dönüşüm sürecine elektrik talebinin artışı ile vurgu yaptı. Birol, “Yeni bir çağ açılıyor: Elektrik çağı. Son on yılda toplam enerji talebi artarken, elektrik talebi bunun iki katından fazla büyüme göstermiştir. Gelecek on yılda elektrik talebinin enerji talebinden altı kat daha fazla artacağını öngörüyoruz. Elektrik kullanımı günden güne artıyor. Bunun sebepleri arasında klima kullanımı, elektrikli otomobiller ve veri merkezleri gibi yapay zeka uygulamalarının artan elektrik ihtiyacı bulunmaktadır. Elektrik, enerji sektöründe kilit bir rol oynamaya devam edecek” şeklinde konuştu.
“AVRUPA VE TÜRKİYE ARASINDAKİ İŞ BİRLİĞİ FIRSATLARI”
Birol, açıklamalarının devamında, dünya genelindeki jeopolitik gelişmelere göz atarak Avrupa ile Türkiye arasında yeni iş birliği fırsatlarının doğabileceğini öngördüğünü belirtti. Avrupa’daki “Temiz Enerji Mutabakatı” adını verdiği önemli bir gelişmenin 2025’te gerçekleşeceğini ifade eden Birol, bu mutabakatın Avrupa’nın gelecekteki ekonomik rolünü belirleyeceğini ve sanayi alanında izlenecek yol haritasının belirlenmesi açısından kritik olacağını vurguladı. Türkiye açısından bu durumun, Avrupa ile iş birliği için büyük bir fırsat sunduğunu söyleyen Birol, dünyadaki jeopolitik durumun uluslararası iş birliğini zayıflattığını ve rekabetin arttığını gözlemlediğini belirtti. Enerji sanayi ve ticaret politikalarının ülkelerin ekonomik önceliklerine göre yeniden şekillendirilmesi gerektiğini sözlerine ekledi.
