Bir Finansçı – Barış Erdeniz, 15. Sektör Toplantısı’nda gerçekleştirdiği konuşmasında, gelişen teknolojiler, veri kullanımı ve yapay zekâ çalışmalarının hızla artan etkilerinin, yaşam tarzlarımızla birlikte enerji tüketiminde de ciddi değişimlere yol açtığını vurguladı.
İklim değişikliği ve çevresel koşullardaki değişimlerin sektörü, yeşil dönüşüm, karbon hedefleri ve depolama teknolojileri gibi yeniliklere yönlendirdiğini ifade eden Barış Erdeniz, “Günümüzde geçmişte gerçekleştirdiklerimizi değerlendirirken, aynı zamanda büyük enerji dönüşümü adını verdiğimiz, şebekenin yeşil ve dijital geçişini, elektrifikasyonun getirilerini, sürdürülebilir fiyat politikalarını ve geleceğin enerji altyapısını irdelemekteyiz” dedi.
Elektrik dağıtım sektörü, enerji dönüşümünün temel riayetini teşkil etmekte ve sürdürülebilir bir enerji geleceği için kritik bir yapı taşı olarak ön plana çıkmaktadır.
Bunlar ışığında, dağıtım altyapısının modernizasyonu, artan enerji taleplerine ve yenilenebilir enerji kaynaklarına uyum sağlaması açısından büyük önem taşımaktadır.
Bugün dünya genelinde tüm ülkeler, gelişen koşullara ayak uydurabilmek ve artan talebe yanıt verebilmek amacıyla şebekeye önemli yatırımlar yapmak zorunda kalmaktadır.
Dünya enerji ekosisteminin 3.3 trilyon dolarlık bir büyüklüğe sahip olduğunu belirten Barış Erdeniz, “Yıllık elektrik tüketiminin, 2040 yılı itibarıyla yüzde 50 artarak 40 bin TWh seviyesine ulaşması bekleniyor” dedi.
Küresel elektrik üretim kapasitesine yönelik de bilgiler veren Erdeniz, “Kurulu güce kaynak bazında baktığımızda, son 10 yıl içinde rüzgâr ve güneş enerjisinin payının yüzde 8 seviyesinden yüzde 28 seviyesine çıkarak 5 katın üzerinde bir artış gösterdiğini görmekteyiz. 2040 yılında toplam küresel kurulu gücün yarısından fazlasının yenilenebilir kaynaklardan sağlanacağı öngörülüyor” şeklinde konuştu.
Kişi başına elektrik tüketimi ile ekonomik kalkınma arasında güçlü bir ilişki olduğunu dile getiren Elder Başkanı Barış Erdeniz, “Gelişmiş bölgeler olan Kuzey Amerika ve Avrupa’da yıllık kişi başı elektrik tüketimi 10 bin kWh seviyelerinde iken, OECD ülkelerinde bu rakam yaklaşık 7 bin kWh, Türkiye’de ise 4 bin kWh’ın altında kalmaktadır. Bu durum, Türkiye’nin enerji ekosisteminin güçlü bir büyüme potansiyeline sahip olduğunu göstermektedir” diye ekledi.
2024 yılı itibarıyla 350 TWh olarak gerçekleşen elektrik tüketiminin, 2035’te yüzde 48 artışla 511 TWh olacağının öngörüldüğünü belirten Barış Erdeniz, bu talep artışıyla birlikte kurulu gücün yüzde 97 artışla 227,000 MW seviyesine çıkmasının da beklenildiğini anlattı.
GÜNEŞ VE RÜZGÂR PAYI HEDEFİ YÜZDE 53
Elder Başkanı Barış Erdeniz, son on yılda Türkiye’de rüzgâr ve güneş enerjisinin kurulu güçteki payının 10 kat artarak yüzde 3’ten yüzde 32’ye yükseldiğini ifade ederek, 2035 yılı itibarıyla bu oranın yüzde 53 seviyesine ulaşmasının beklendiğini belirtti.
DAĞITIMDA 100 BİN ÇALIŞAN
Elektrik üretiminden tüketiciye kadar uzanan ekosistemin 2024 yılında 37 milyar dolarlık bir büyüklüğe sahip olduğunu ve bu durumun gayri safi yurtiçi hasıladaki payının yüzde 2.8 olduğunu dile getiren Barış Erdeniz, “Bizler bu ekosistemin dağıtım ayağı olarak operasyonel giderler, yatırım harcamaları ve gelirlerin regüle olduğu sektörümüzde 100.000 çalışan ile elektriği kesintisiz sağlamak için kesintisiz çalışmaktayız” dedi.
31 MİLYAR DOLARDAN FAZLA YATIRIM
Elektrik dağıtım sektöründeki 21 oyuncunun özelleştirme sürecindeki Hazine’ye verdiği katkının 13 milyar dolar olduğunu açıklayan Barış Erdeniz, “2013-2024 yılları arasında 18 milyar dolarlık yatırım gerçekleştirerek ülke ekonomisine toplamda 31 milyar dolarlık katkı sağladık” dedi.
DÜNYADA YILDA 600 MİLYAR DOLARLIK YATIRIM İHTİYACI
Bugün Avrupa’da yıllık 67 milyar Euro’luk, dünya genelinde ise yıllık 600 milyar dolarlık bir yatırım ihtiyacının bulunduğunu aktaran Barış Erdeniz, “Türkiye’nin şebeke sistemi, Avrupa genelinde yüzde 10, dünya genelinde ise yüzde 1.5 oranında bir büyüklüğe sahiptir. Bu bağlamda, ülkemizdeki yatırım ihtiyacı net bir şekilde anlaşılmaktadır. Sonuç olarak, hedeflere ulaşabilmek için yeni şebeke stratejisinin oluşturulması, sübvansiyonların kaldırılması ve maliyet bazlı fiyatlamanın uygulanması, finansmana erişim gibi unsurlar sektörün gelecekteki başarılarının belirleyicisi olacaktır. Yeniden belirtmek isterim ki, elektrik dağıtım sektörü, kamu hizmeti sunan stratejik bir sektördür ve geçmişte olduğu gibi gelecekte de sorumluluklarımızı yerine getireceğiz” şeklinde ifade etti.
RAKAMLARLA DAĞITIM SEKTÖRÜNÜN 10 YILI:
Hat uzunluğu: 1 milyon km’den yüzde 50 artışla 1.5 milyon km’ye yükseldi.
Yeraltı şebeke oranı: Yüzde 15’ten 10 yıl içinde yüzde 56 artışla yüzde 24’e ulaştı.
Abone sayısı: Yüzde 38 artışla 50 milyon sayısına ulaştı.
Dağıtık enerji üretim tesisi kapasitesi: 2.300 MW’dan 22.400 MW seviyelerine yükseldi.
Elektrikte kayıp/kaçak oranı: Türkiye genelinde yüzde 18’den yüzde 10’un altına düştü.
Yıllık yatırım kapasitesi: 2.5 kat artışla 2.2 milyar dolar seviyesine ulaştı.
Elektrik kesinti sıklığı: Son üç yılda yüzde 10 iyileşme sağlandı.
SCADA kontrollü OG oranı: Son 5 yılda yüzde 62’lik bir artışla yüzde 46’ya ulaştı.
Çağrı merkezi memnuniyeti: Son 5 yılda yüzde 30’luk bir artış ile yüzde 74 seviyesine yükseldi.
Mehmet KARA – Bir Finansçı
