Hazine ve Maliye Bakanlığı, 2024 yılı için toplamda 3 trilyon 241,9 milyar lira tutarında borç servisi gerçekleştirmeyi planlıyor. Bu borç servisi, 1 trilyon 373,2 milyar lira anapara ve 1 trilyon 868,7 milyar lira faiz ödemesinden oluşacak.
2024 yılına ilişkin gelişmeler ve 2025 yılına yönelik öngörüler, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın resmi internet sitesinde yayımlanan “Hazine Finansman Programı” ile paylaşıldı.
Orta Vadeli Program ve Merkezi Yönetim Bütçesi tahminleri doğrultusunda hazırlanan 2025 yılı Hazine Finansman Programı, bir önceki yıl 65,1 ay olan nakit iç borçlanmanın ortalama vadesinin bu yıl ocak-ekim döneminde 48,6 ay olarak gerçekleştiğini ortaya koyuyor. Ayrıca, sabit getirili Türk lirası cinsinden iç borçlanma ortalama maliyetinin yüzde 20,6’dan yüzde 36 seviyesine yükseldiği bildirildi.
Yatırımcı tabanını genişletmek ve borçlanma araçlarını çeşitlendirmek amacıyla 2012 yılında başlatılan kira sertifikası ihraçlarına 2024 yılında da devam edildi. Bu kapsamda iç piyasada toplam 69,7 milyar lira tutarında Türk lirası cinsi kira sertifikası ihraç edildi.
2017 Ekim ayında ilk kez ihraç edilen altın tahvilleri ve altına dayalı kira sertifikası uygulamaları bu yıl da sürdürüldü. Sermaye piyasalarının güçlendirilmesine yönelik olarak bankalara ve yatırım fonlarına yönelik ihraçlar yapıldı. 2024 yılında toplam 126,4 ton altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikasına karşılık, 48,5 ton altın tahvili ve 83,3 ton altına dayalı kira sertifikası ihraç edildi.
Bu yıl ocak-ekim döneminde 2,9 milyar euro değerinde döviz cinsi iç borç anapara itfasına karşılık, iç piyasada 1,2 milyar euro tutarında döviz cinsi borçlanma, 1,6 milyar dolar değerindeki döviz cinsi iç borç anapara itfası karşılığında ise 1,6 milyar dolar tutarında döviz cinsi borçlanma gerçekleşti.
YILLIK FİNANSMAN İHTİYACININ BÜYÜK BÖLÜMÜ KARŞILANDI
2024 yılı içerisinde küresel ekonomik şartlar, gelişmiş ülkelerin merkez bankalarının para politikaları ve jeopolitik olaylar küresel piyasalara yön vermeye devam etti.
Özellikle Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve ABD Merkez Bankası (FED) gibi gelişmiş ülkelerin merkez bankalarının, para politikalarında gevşemeye gittikleri gözlemlendi. Bu durum, ülkelerin artan finansman ihtiyaçları ile birlikte, gelişmekte olan ülkelerin uluslararası sermaye piyasalarında önemli miktarda tahvil ihracı yapmasına yol açtı.
Şubat ve mart aylarında gerçekleştirilen 3 milyar dolar ve 2 milyar euro değerindeki iki tahvil ihracı, yılın ilk çeyreğinde yıllık finansman tutarının yarısından fazlasının karşılanmasına yardımcı oldu, toplamda yaklaşık 5,2 milyar dolar finansman sağlandı. Temmuz ayında gerçekleştirilen 1,75 milyar dolar değerindeki ihraçla piyasalara yaz dönemi girmeden yıllık finansman ihtiyacının yüzde 70’i karşılandı.
Ekim ayında yapılan 3,5 milyar dolar tutarındaki 2035 vadeli tahvil ihracı, yükümlülük yönetimi işlemi ile eşzamanlı gerçekleştirildi. Bu işlem kapsamında, uluslararası piyasalarda işlem görmekte olan 2024 ve 2025 vadeli tahvillerin yaklaşık 1,8 milyar dolar tutarındaki kısmı, yeni ihraç edilen tahvillerle değiştirildi, böylece dış borç stokunun vadesi uzatılarak refinansman riski azaltıldı.
2024 içerisinde, ülke kredi notunda artırımlar ve risk primindeki iyileşmelerin etkisiyle tahvil ihracı işlemlerine katılımın yüksek olması dikkat çekiyor. 3 Ekim 2024 tarihli son ihraçta, ABD tahvili üzerine ödenen ilave risk priminin uzun bir aradan sonra 300 baz puanın altına inmesi, sevindirici bir gelişme olarak öne çıkıyor. Bu yıl içerisinde uluslararası sermaye piyasalarında gerçekleştirilen tahvil ihracının toplamı 10,5 milyar dolara ulaştı. Son tahvil ihracının yükümlülük yönetimi kısmı hariç tutulduğunda, bunun yaklaşık 8,6 milyar doları nakit finansman olarak elde edildi.
Piyasa koşullarının uygun olması durumunda, 2024 yılının geri kalanında konvansiyonel tahvil veya sukuk piyasalarında potansiyel bir finansman işlemi yapılabileceği öngörülüyor. 2024 yılı ocak-ekim döneminde ise uluslararası yatırımcılarla yapılan görüşmeler, Türk ekonomisi hakkında çeşitli bilgiler paylaşarak farklı yatırımcı profillerine ulaşma amacı taşıyor.
2025’TE 3 TRİLYONA YAKIN İÇ BORÇLANMA PLANLANIYOR
2025 yılı için toplam 2 trilyon 845,5 milyar lira iç borçlanma gerçekleştirilmesi hedefleniyor. Ayrıca, gelecek yıl için 1 trilyon 373,2 milyar lira anapara ve 1 trilyon 868,7 milyar lira faiz ödemesi ile birlikte toplam 3 trilyon 241,9 milyar lira borç servisi planlanıyor. Borç servisinin 2 trilyon 385 milyar lirasının iç borç, 856,9 milyar lirasının ise dış borç olacağı öngörülüyor.
İç borç servisinin 2 trilyon 229 milyar liralık kısmının piyasaya yapılacak ödemelerden, 156 milyar liralık kısmının ise kamu kurumlarına yapılan rekabetçi olmayan tekliflerin ödemelerinden oluşması hedefleniyor.
Nakit bazlı faiz dışı dengenin, özelleştirme gelirleri ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonundan aktarılacak kaynaklar gibi unsurlar nedeniyle eksi 62,9 milyar lira olacağı tahmin ediliyor.
2025 yılı için uluslararası sermaye piyasalarında tahvil ve kira sertifikası ihraçları yoluyla toplam 11 milyar dolar finansman sağlanması bekleniyor. Planlamalar doğrultusunda, 2025 yılında 2 trilyon 845,5 milyar lira iç borçlanma yapılması hedefleniyor.
DEĞİŞİM VE GERİ ALIM İHALELERİ YAPILACAK
Program çerçevesinde, Türk lirası cinsinden sabit kuponlu “gösterge tahvil”lerinin ihracına sürekli olarak devam edilmesi planlanıyor. Ayrıca, Türk lirası cinsinden kuponlu/kuponsuz bonolar ve tahviller, değişken kuponlu tahviller, enflasyona endeksli tahviller, altın tahvilleri ve altına dayalı kira sertifikalarının ihraçları piyasa koşullarına göre düzenlenecek. Türk cinsi kira sertifikalarının ihracına 2025 yılında da devam edilmesine yönelik bir plan bulunmaktadır.
Aylık nakit girişleri ve çıkışları arasındaki geçici uyumsuzluğun giderilmesi amacıyla kısa vadeli Hazine bonoları ve “Para Piyasası Nakit İşlemleri Aracılığı ile Sağlanacak Finansman Hakkında Yönetmelik”te belirtilen finansman araçları kullanılabilecektir. Borç servisi dağılımının dengeli olması ve ikincil piyasada fiyat etkinliğinin artırılması hedefleri doğrultusunda piyasa koşullarına göre değişim ve geri alım ihaleleri gerçekleştirilebilecek. İhalelere dair detaylar, ihale gününden en az bir iş günü önce kamuoyuna açıklanacak.
Uluslararası sermaye piyasalarından finansman sağlama amacıyla çeşitli vadelerde konvansiyonel tahviller, kira sertifikaları, yeşil tahviller, sosyal tahviller ve sürdürülebilir tahviller piyasa şartlarına bağlı olarak ihraç edilebilecek. Piyasa çeşitliliği için uluslararası piyasalarda ABD dışında farklı döviz cinslerinden de ihraçlar yapılabilecektir. Yatırımcı ilişkilerini geliştirmek ve ülkeye yönelik olumlu yatırım algısını güçlendirmek için uluslararası yatırım bankaları ve kredi derecelendirme kuruluşlarıyla gerçekleştirilen görüşmelere devam edilecektir.
Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.