2021 yılında çalışan emekliye sigorta primi aylık 1.144,80 TL’dir. Çalışan emekli için asgari ücret hesaplaması standart çalışanlara göre daha farklı yapılmaktadır. Emekli olduktan sonra çalışmaya devam eden sigortalılar Sosyal Güvenlik Destekleme Primine tabi olmaktadırlar. Maaşlarından da %7.5 oranında vergi kesintisi yapılmaktadır.
Çalışan Emekli
Emekli olup çalışmaya devam eden bir çalışanı bulunan işveren, bu çalışan üzerinden herhangi bir sigorta prim teşviki alamamaktadır. Çalışan bir emeklinin işverene maliyeti toplamda 4.453,99 TL olmaktadır. Asgari ücret üzerinden çalışmaya devam eden emekli bireylerin alacakları maaşlar; medeni durumlarına ve çocuk sayılarına göre asgari geçim indirim tutarı değiştiği için farklılık göstermektedir.
Çalışan Emekliye Sigorta Primi Ne Kadar Olmaktadır?
Emekli çalışan için sigorta primi teşviki işverene sunulmamaktadır. Sosyal Güvenlik Destekleme Primi’ne yani SGDP’ye tabi olduğu için brüt maaşı üzerinden %32 oranında sigorta prim ödemesi yapılmaktadır. 1 Ocak 2021 ile 31 Aralık 2021 tarihleri arasında asgari ücret ile çalışan bir emekli için aylık ödenmesi gereken prim tutarı ise; 1.144,80 TL olmaktadır.
Çalışan Emekli Sigorta Priminin İşverene Maliyetinin Hesaplaması Nasıl Yapılmaktadır?
Çalışan emeklinin işverene maliyeti hesaplanırken öncelikle brüt ücrete %24.5 oranında SGK hissesi eklenmektedir. Emekli çalışanın işverene maliyeti aşağıdaki gibidir:
- Brüt ücret 3.577,50 TL’dir.
- SGK işveren payı 876.49 TL’dir.
- Brüt ücrete SGK işveren payı ilave edildiğinde; işverene toplam maliyeti 4.453,99 TL olmaktadır.
Her Emekli Tekrar Çalışmaya Başlayabilir Mi?
Çalışan emekli olabilecekler için herhangi bir sınırlama bulunmamaktadır. Kamuda veya özel sektörde çalışıp emeklilik hakkı elde edenler sonrasında çalışmaya devam edebilmektedirler. İşçi statüsünde olup işverenine bağlı olarak emekli olduktan sonra da çalışmaya devam edenlerden önceden SGDP kesintisi yapılmaktaydı. Ancak 2016 senesi ile beraber bu kesinti kaldırılmıştır. Kamuda çalışanlar da aynı şekilde emekli olduktan sonra kamuda çalışmaya devam edebilmektedirler.
Çalışan Emeklilerin Maaşlarından Kesinti Yapılır Mı?
Emekli çalışanın maaşından kesinti; sigortalı olarak çalışmaya devam etmesi ya da iş yeri açması gibi durumlar fark etmeksizin SGK tarafından yapılmamaktadır. Emekli olmaya hak kazanmış olan sigortalı çalışmaya devam ettiğinde SGDP kapsamında maaşından bir kesinti yapılmamaktadır. Ancak eğer sigortalı daha önce kendi adına bir iş yeri açmış veya şirket kurmuş ise; emekli maaşından SGDP kesintisi yapılmaktaydı. Bu kesinti 2016 senesine kadar yapılmıştır ve sonrasında bu kesinti de kaldırılmıştır. Belirli şartları sağlayanlara SGDP kesintisi uygulanmamaktadır.
Sosyal Güvenlik Destek Primi Ne Demektir?
SGDP; emekli olanların emekli aylığı bağlandıktan sonra bu aylık kesilmeden tekrar çalışmaya başladıklarında maaşlarından yapılan kesintiye verilen isimdir. Bu kesinti çalışan emekliden yapıldığı gibi aynı zamanda işverenden de yapılmaktadır. Ancak günümüzde SGDP kesintisi herkesten yapılmamaktadır. İlk olarak 6 Mayıs 1986 tarihinde yapılmaya başlayan SGDP kesintileri 2016 senesi ile beraber kaldırılmıştır. Uygulama ilk olarak işçi statüsünde çalışıp emekli olduktan sonra çalışmaya devam edenlerde uygulanmaya başlamıştır. SGDP kesintisi emekli olup çalışanlara yapıldığı için ve işsizlik sigortası primi kesilmediği için kısa çalışma ödeneğinden ya da ücretsiz izinde ödenen nakdi ücretten yararlanabilmeleri mümkün olmamaktadır. Ayrıca işçi statüsünde olanlar için SGDP süreleri sigortalılık süresine dahil edilmemekte ya da hizmet birleştirmesi yapılmamaktadır.
Çalışan Emeklilerin Maaşlarından Yapılan Kesinti Ne Kadardır?
Emekli çalışanların maaş kesintisi, işçi olmaları durumunda emekli olduktan sonra çalıştıkları iş yerinden aldıkları maaştan ve kamuda çalışmaları halinde de emekli aylıklarından yapılmaktadır. 4A statüsünde çalışan işçilerden emekli olmadan önceki gibi %7.5 oranında işçi payı, %22.5 ve %2 oranında kısa vadeli sigorta kolu olmak üzere toplamda %32 oranında kesinti olmaktadır. Çalışan emekliye yapılan bu kesintilerin toplamda %30’u SGDP kapsamında olurken iş kazası ve meslek hastalığı için olan kesinti yüzdesi ise %2 olmaktadır.
2016 senesinden önce Bağ-Kur kapsamında olup vergi mükellefi veya şirket ortağı olanların aylıklarından %10 oranında bir kesinti olmaktaydı. Ancak 2016 yılı ile beraber emekli olduktan sonra ticari faaliyette bulunanların aylıklarından herhangi bir kesinti yapılmadığı gibi prim ödemelerine de gerek kalmamaktadır.
Prim Kesintisi Yapılmayan Sigortalılar Kimlerdir?
SGDP kesintisi yapılmayanlar aşağıda verilmiştir:
- Kendi adına tarımsal faaliyette bulunanlardan prim kesintisi yapılmamaktadır.
- İşçi veya devlet memuru olarak çalışıp sonrasında emekli olup kendi işini kuranlardan SGDP kesintisi yapılmamaktadır.
- Eğitim kurumlarında ücreti karşılığında ders verenlerden prim kesintisi yapılmamaktadır.
- Vakıf üniversitelerinde görev alanlar SGDP kesintisine tabi değillerdir.
Çalışan Emeklinin Brütten Nete Maaşı Nasıl Hesaplanır?
Emekli çalışanın brütten nete maaş hesaplaması için Sosyal Güvenlik Destekleme Primi kapsamında hesaplama yapılmaktadır. %7.5 oranında SGK işçi primi, gelir vergisi matrahına göre hesaplanan gelir vergisi kesintisi ve damga vergisi kesintisi düşülerek maaş hesaplaması yapılmaktadır.
2021 Çalışan Emekli İçin Maaş Hesaplama Örneği Nasıldır?
Çalışan emekliler için maaş hesaplaması 1 Ocak 2021 tarihi ile 31 Aralık 2021 tarihleri arasında aşağıdaki şekilde yapılmaktadır:
- Brüt asgari ücret 3.577,50 TL olmaktadır.
- %7.5 oranında SGK payı kesintisi yapılmaktadır ve tutar 268.31 TL olmaktadır.
- %15 oranında kesilen gelir vergisinin tutarı 496.38 TL’dir.
- Damga vergisi kesintisi 27.15 TL’dir.
- Asgari geçim indirimi hariç net asgari ücret 2.785,66 TL olarak hesaplanmaktadır.
- Eşi çalışmayan emekli birey için asgari geçim indirimi dahil net aylık 3.107,63 TL olmaktadır.
2021 Çalışan Emekli İçin Asgari Ücret Ne Kadardır?
Çalışan emeklinin asgari ücret üzerinden maaşı; medeni durumuna ve çocuk sayısına göre değişiklik göstermektedir. Asgari geçim indirimi dahil olmak üzere çocuk sayısına ve medeni durumuna göre maaş hesaplamaları şu şekildedir:
- Bekar olan çalışan emekliler asgari ücret üzerinden 3.053,97 TL maaş almaktadırlar.
- Evli olup eşi çalışmayanlar 3.107,63 TL ve eşi çalışanlar 3.053,97 TL aylık almaktadırlar.
- 1 çocuk sahibi olan evli çalışan emeklilerin eğer eşleri çalışmıyorsa aldıkları maaş 3.147,88 TL olmaktadır. Eşlerinin çalışması halinde bu tutar 3.094,22 TL’dir.
- 2 çocuğu bulunan evli ve çalışan emekliler eşlerinin çalışması durumunda 3.147,88 TL aylık alırken eşlerinin çalışmaması halinde 3.201,54 TL maaş almaktadırlar.
- Evli ve çalışan emeklilerin 3 çocuklarının olması halinde; eşleri çalışmıyorsa 3.228,37 TL, eşleri çalışırsa 3.174,71 TL aylık verilmektedir.
- Eşi çalışmayan evli ve 4 çocuklu çalışan emekli birey; 3.241,79 TL maaş almaktadır. Aynı şartlar altında eşi çalışan emekli ise 3.201,54 TL aylık almaktadır.
- 5 çocuğu olan, evli ve eşi çalışmayan çalışan emeklilere aylık ödenen maaş 3.241,79 TL olmaktadır. Eşi çalışanlar için ise bu tutar 3.228,37 TL’dir.
Çalışan Emekliler Çalışmayı Bıraktıklarında Aldıkları Aylıklar Değişir Mi?
Emekli çalışanlar işlerini bıraktıklarında maaşları; işçi veya kamu çalışanı olmalarına göre değişmekte ya da değişmemektedir. İşçi çalışanlarının maaşlarından kesinti yapılmadığından, çalışmayı bıraktıklarında da SGDP kesintilerinin iadesi yapılmamaktadır. Ancak kamuda çalışan emekliye verilen aylık çalışmayı bıraktığında değişmektedir. Çalışırken aylığından kesinti yapıldığı için çalışmayı bıraktığında da alacağı aylık tekrar hesaplanmaktadır.
Önerilen Yazı: Bireysel Emeklilik Sistemi (Bes) Ne İşe Yarar?