Merkezi Yönetim Bütçesi ve Bütçe Nedir?

Merkezi Yönetim Bütçesi ve Bütçe Nedir? Merkezi yönetim bütçesi, devletin eğitim, sağlık, adalet, sosyal koruma, savunma, iç güvenlik, düzenleyici ve denetleyici hizmetler gibi en temel fonksiyonlarını yerine getirmek için kullanılan bütçeyi ifade eder. Bu doğrultuda bütçe dengesi merkezi yönetim bütçe gelirleri ile giderleri arasındaki artı veya eksi farkı gösteren büyüklüktür. Faiz dışı denge ise klasik bütçe dengesinden faiz ödemelerinin çıkarılması ile bulunur.

Bütçe, belirli bir dönemdeki gelir ve gider tahminleri ile bunların uygulanmasına ilişkin hususları gösteren ve usulüne uygun olarak yürürlüğe konulan belgedir.

Bütçe Görünümü

Haziran ayı verilerinde, Bütçe 25,6 Milyar TL açık verirken geçtiğimiz yıla nazaran daha olumsuz bir görünüm sergiledi. Bu sonuçla birlikte bütçe açığı, geçen yılın Haziran ayına göre %82,6 artış gösterirken, faiz dışı denge
ise 23,2 Milyar TL açık verdi. Vergi gelirlerinde ise Haziran ayında %17,4 seviyesinde bir artış yakalandı.

Bütçe giderleri Haziran ayında %33,8’lik bir artışla 77,2 Milyar TL’ye ulaşırken, bütçe giderlerinde geçtiğimiz yıla nazaran yüksek bir artış gerçekleşmesinde Ramazan bayramında emeklilere yapılan ikramiye ödemeleri etkili
oldu. Bu ödemeler Haziran ayında bütçeye yaklaşık 11,5 Milyar TL ek yük getirirken; bütçe giderlerindeki artışın %60’lık kısmı bu kalemde gerçekleşmiş oldu.

Haziran ayı döneminde personel giderlerinde yıllık %25,4 düzeyinde bir artış gerçekleşirken; mal ve hizmet alım
giderlerinde %2, sermaye giderlerinde ise %15 düzeyinde bir azalış gerçekleşti. Sermaye giderlerinde bir azalma gerçekleşmesinde yatırım harcamaları olarak değerlendirebileceğimiz gayrimenkul sermaye ve üretim giderlerindeki düşüş etkili oldu. Faiz giderleri ise finansman maliyetlerindeki artışın da etkisiyle %86,7,8 artarak 2,4 Milyar TL seviyesinde gerçekleşti.

Merkezi yönetim bütçe gelirleri %17,3 artışla 51,5 Milyar TL’ye çıkarken vergi gelirleri güçlü yükselişini sürdürerek %17,4’lük artışla 42,8 Milyar TL oldu. Haziran ayında vergi gelirlerindeki 17,4 puanlık artışın 8,6 puanı İthalden Alınan KDV kaynaklı olurken 5,2 puanı Gelir Vergisi’nden geldi. Bu dönemde Dahilde alınan KDV 2,5 Puanlık bir katkı yaparken, ÖTV gelirleri 1,1 puanlık negatif etki yaptı. ÖTV gelirlerinin azalmasında akaryakıt üzerinde yapılan oransal düzenleme ile haziran ayında taşıt satışlarının keskin gerileme yaşaması etkili oldu.

Ocak-Haziran dönemine bakıldığında ise merkezi yönetim bütçe performansının yıllık bazda bozulduğu izleniyor. Bütçe gelirleri bu dönemde %18,2 oranında genişlerken, bütçe giderleri %23,2 oranında arttı. Böylece, bütçe açığı 2017’nin aynı dönemine kıyasla 20,9 milyar TL genişleyerek 46,1 Milyar TL oldu. Faiz dışı açık ise 14 Milyar artışla 12,3 Milyar TL olduğu görülüyor.

Yıllıklandırılmış bütçe açığı 68,2 Milyar TL’ye ulaşırken; yılsonunda bütçe açığının ek yüklere rağmen imar barışı gibi faktörler nedeniyle OVP hedefi olan 65 Milyar TL seviyesine paralel gerçekleşmesi ve milli gelire oranının %2 civarında olması bekleniyor.

Merkezi Yönetim Bütçesi ve Bütçe Nedir?