Bütçe ve Vergi Gelirleri: Bütçe dengesi 2018 yılının Eylül ayında hızlı artan bütçe gelirlerinin katkısıyla, geçtiğimiz yılın aynı ayına göre 466 Milyon TL daha pozitif bir görünüm sergileyerek, 6 Milyar TL açık verdi. Aynı dönemde faiz dışı fazla 4,3 Milyar TL olarak gerçekleşirken; vergi gelirlerinde ise Eylül ayında % 17,7 seviyesinde bir artış yakalandı.
Hızlı Artan Bütçe ve Vergi Gelirleri
Bütçe giderleri Eylül ayında % 23,3’lik bir artışla 67,0 Milyar TL’ye ulaşırken, faiz hariç giderlerdeki artış miktarı % 23,6 oldu. Bütçe giderlerinin alt kırılımlarında ağırlığı görece yüksek olan personel giderleri % 27,7 artış gösterirken; cari transferlerde bu oran % 19,2 ile toplam artışı aşağı çekti. Faiz giderleri ise 2018’in Eylül ayında yıllık % 21,6 artış gösterdi.
Bütçe giderlerinin % 35,9’u cari transferler kaleminden oluşurken, % 26,6’sını personel giderleri % 15,2’sini ise faiz giderleri oluşturdu. Mal ve hizmet alım giderleri bütçenin % 7,6’sına karşılık gelirken; sermaye giderleri % 7,0; SGK devlet primi giderleri ise % 4,3 düzeyinde gerçekleşmiştir.
Yılın ilk 9 ayını değerlendirdiğimizde ise bütçe giderlerinin artmasında temel faktörler olarak yükselen personel giderleri, emeklilere yapılan ek ödemeler ve kamunun gayrimenkul sermaye giderleri önplana çıktı.
Merkezi yönetim bütçe gelirleri % 27,4 artışla 61,1 Milyar TL’ye çıkarken bütçe açığındaki daralmada temel rol oynadı. Aynı dönemde vergi gelirleri % 18,6’lık artışla 49,2 Milyar TL oldu. Ağustos ayı vergi gelirlerinde ithalden alınan KDV vergileri ciddi katkı sağlarken; eşel mobil sistem ve zayıf otomotiv satışları ÖTV gelirlerini aşağı çekmeye devam etti. Vergi gelirlerindeki 17,7 puanlık artışta gelir vergisi 9 puan katkı sağlarken ithalden alınan KDV 11 puan pozitif katkı sağladı. Diğer taraftan dahilde alınan KDV 1,4 puan; ÖTV gelirleri ise 4,9 puan olmak üzere vergi gelirlerini aşağı çekti. Bütçe gelirlerinde dikkat çekici nokta olarak vergi dışı gelirler (yapılandırma, bedelli askerlik, imar barışı) yıllık % 94 artarak Eylül ayında 11,8 Milyar TL’ye yükseldi.
Ocak-Eylül döneminde bütçe açığı 2017’nin aynı dönemine kıyasla 25,1 milyar TL genişleyerek 56,7 Milyar TL, faiz dışı fazla ise 11,3 Milyar kötüleşme ile 3,7 Milyar TL oldu.
Yılsonunda bütçe açığının imar barışı, bedelli askerlik, kamuda tasarruf tedbirleri gibi faktörler nedeniyle 65 Milyar TL seviyesine paralel gerçekleşmesi ve milli gelire oranının % 2 seviyesinde gelmesi bekleniyor.