Dolar Neden Sürekli Yükseliyor? Son zamanlarda Türk lirası karşısında dolar, oldukça hızlı ve keskin bir yükseliş gösterdi. Bu yükseliş, ne yazık ki hep belli bir ivmeyle devam etti. Peki ne oluyor da dolar bu kadar hızlı bir şekilde yükselebiliyor? Tıpkı yükseldiği gibi Türk lirası karşısında düşme ihtimali yok mu? Uzun lafın kısası, doların artmasında ve düşmesinde etkili olan faktörler neler? Gelin bu çok merak edilen ve her daim tartışılan sorunun yanıtına bakalım.
Dolar Neden Sürekli Yükseliyor?
Döviz Kuru Neden Artar ve Nasıl Düşer?
Piyasalarda dolar ve euro gibi para birimleri Türk lirası karşısında rekor artışlar gösterdi. Sadece Türk lirası değil diğer para birimleri de aynı şekilde değer kaybetti. Türkiye Cumhuriyeti gibi gelişmekte olan ülkeler kategorisindeki birçok ülke de döviz kurlarının oldukça yüksek olduğu söyleniyor. Bu ülkelerin ve Türkiye’nin de para birimleri dolar, euro ya da sterlin karşısında değer kaybediyor. Para birimlerinin değer kaybının en bilinen sebeplerinden biri ise cari açık olarak belirtiliyor.
İthal edilen mal ya da hizmetlere ödenen para, ihraç edilenlere ödenen parayı aşıyorsa “cari açık” kavramı ortaya çıkıyor. Cari açığı olan ülkelerin para birimleri değer kaybediyor ve döviz kurları artıyor. Eğer ihracat artmış olsaydı, yani ülkeye döviz girişi sağlanabilseydi döviz kurları düşebilirdi. Yani dış ticaret bu noktada döviz kurunun düşmesinde oldukça kritik bir yerde duruyor. Döviz arzı artınca döviz kurunda düşüş yaşanıyor ve kur yükseliyor.
Döviz kurunun yükselmesindeki başka bir sebep ise o ülkede olan enflasyon beklentisidir. Enflasyon olunca o ülkedeki para doğal olarak değer kaybedecek ve yine döviz kuru yükselecektir. O ülkenin parasının değer kaybetmesi sebebi ile para birimi de değer kaybedecektir. Enflasyonun haricinde yurt içinde ve dışındaki faiz oranlarındaki artış da döviz kurlarını etkilemektedir. Faizler artarsa yine ülkenin para birimi değer kaybeder. Faiz oranları düşükse, ülkenin para birimi değer kazanır diyebiliriz.
Döviz kurlarını etkileyen en önemli etkenlerden biri de o ülkedeki siyasi atmosfer olarak tanımlanır. Eğer gerginlikler, belirsizlikler varsa o ülkeye yapılacak yatırımlar negatif yönde etkilenir. Finansal yatırımların yanı sıra borsa hatta turizm, ülkedeki siyasi atmosferinden olumsuz yönde etkilenir. Turizmin olumsuz etkilendiği bir ortamda ülkeye giren döviz de doğal olarak az olacaktır.
Ülkede cari açık yoksa veya azsa ve ülke büyüme gösteriyorsa o zaman parası birimi değer kazanır. Ülkenin büyümesinde elbette üretim oldukça önemlidir. Bir ülkede üretim varsa yine döviz karşısında o ülkenin para birimi değer kaybetmez. O ülkenin para birine talep artar.
Döviz Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Dövizin aslında bir ürün veya hizmet gibi talep edilir bir şey olduğunu hatırlatmakta yarar vardır. Bir ürünün değeri nasıl ki piyasalardaki arz ve talep dengesine göre şekilleniyorsa döviz için de bu durum geçerlidir. Yani döviz arzı sabit kalıp dövize talep artmışa, dövizin değeri de o para birimi karşısında artar. Talep az ise de o ülke para birimi karşısında dövizin değeri düşer.
Bir ülkeye döviz girebilmesinin en bilinen yolu yabancı yatırımcıların ülkeye yatırım yapabilmesidir. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi buna uygun siyasi bir atmosferin olması gereklidir. FED (Federal Reserve System) kararları, başka ülkelerin merkez banklarının faiz kararları da doların yükselmesine etkendir. Elbette dünyanın içerisinde bulunduğu ekonomik ve siyasi durumlar da doların yükselmesinin başka sebepler arasındadır.
Hala dünya üzerinde Covid-19 salgının ekonomik ve sosyal açıdan etkileri görülmektedir. Kredi derecelendirme kurumlarının verdikleri kredi notları da bir başka etkendir. Türk lirasının dolar karşısındaki düşüşü konusunda özellikle arz-talep dengesi en önemli gerekçeler arasında gösterilir. Yani bir başka deyişle; bir para ne kadar çok talep ediliyorsa ve ülke içinde ne denli yetersiz durumdaysa, değeri de aynı ölçüde ters orantılı olarak artar diyebiliriz.
Döviz Makas Aralığı En Düşük Olan Bankalar
Döviz Piyasası İşlemleri ve Türleri
Dolar Neden Sürekli Yükseliyor?
1 Yorum