Türkiye, uluslararası platformda sürdürdüğü ara buluculuk görevine bir yenisini ekleyerek, önemli bir başarı elde etti.
Somali ve Etiyopya, Türkiye’nin başkenti Ankara’da imzalanan bildirge ile önemli bir anlaşmaya imza attı.
Bu gelişme, dünya genelindeki medya kuruluşlarının ilgisini çekti. ABD merkezli haber ajansı Associated Press, anlaşmayı kapsamlı bir şekilde ele alarak, Türkiye’nin iki ülke ile geliştirdiği yakın ilişkileri ön plana çıkardı.
Bloomberg, anlaşmayı “Etiyopya ve Somali, Türkiye’nin aracılığıyla barış sürecine adım atmayı kabul etti” ifadesiyle manşetinde duyurdu.
Fransız haber kaynağı France 24, “Anlaşma, Türkiye’nin arabuluculuğunda Ankara’da saatler süren görüşmelerin sonucunda gerçekleşti” şeklinde bir yorumda bulundu.
Katar merkezli El Cezire, bu gelişmeyi dünya haber ajanslarına duyurarak dikkat çekti.
Dünya genelinde, Hindistan’dan Suudi Arabistan’a kadar pek çok ülke medyası bu konuyu haberleştirirken, anlaşmaya imza atan ülkelerin basın organları da Türkiye’ye olan güvenlerini dile getirdi.
İki ülke arasındaki kriz çözüme kavuştu
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud ve Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, Ankara’da düzenlenen toplantıda, iki ülke arasındaki yaklaşık bir yıldır süren krizin çözümü için ortak bir mutabakata vardı.
Türkiye’nin aracılığıyla sağlanan bu anlaşmaya göre, Somali’nin toprak bütünlüğü teminat altına alınırken, Etiyopya’nın deniz erişim sorununa da kalıcı bir çözüm getirilmiş oldu.
Kriz nasıl başladı?
Afrika Boynuzu’nda, Etiyopya ve Somali arasında başlayan kriz, Etiyopya’nın 1 Ocak’ta Somaliland ile imzaladığı liman kullanımı ve deniz erişimi anlaşmasıyla tetiklendi.
Bu anlaşma doğrultusunda, Etiyopya’nın Somaliland’ın Berbera Limanı’nda bir alan elde etmesi ve Somaliland’ın da Etiyopya Havayolları’nda hisse sahibi olması öngörülüyordu. Eğer bu anlaşma gerçekleşirse, Etiyopya Somaliland’ı “bağımsız bir ülke” olarak tanıyan ilk ülke olabilecekti.
Hali hazırda Eritre’nin ayrılmasıyla deniz bağlantısını kaybeden Etiyopya, dış ticaretinin büyük bölümünü komşu ülkelerin limanları aracılığıyla gerçekleştirmekte ve bu anlaşmayı Kızıldeniz’e erişim sağlamak adına stratejik bir fırsat olarak görüyordu. Ancak bu durum, Somali’de gerginliğe yol açtı.
Somali bu duruma sert bir tepki verdi
Etiyopya’nın Somaliland kıyılarında ticari ve askeri faaliyetlerde bulunmasına izin veren bu adım, Somali tarafından “iç işlerine müdahale” olarak değerlendirildi ve sert bir şekilde reddedildi.
Arap Birliği, Etiyopya ile Somaliland arasındaki deniz erişimi ve askeri üs anlaşmasını kınadı. Ancak, düzenlenen toplantılardan somut bir sonuç çıkmadı. Afrika Birliği ise taraflara itidal ve diyalog önerdi, ancak Somali, Somaliland ile yapılan anlaşmadan geri dönmedikçe Etiyopya ile müzakere etmeyeceğini açıkça ifade etti.
Cibuti ve Kenya’nın ara buluculuk çabaları da sonuçsuz kalırken, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud ile yapmış olduğu görüşmelerde gerilimin Somali’nin toprak bütünlüğü çerçevesinde çözülmesi gerektiğinin altını çizdi.
Son olarak, Etiyopya’nın Puntland ile olan ilişkilerini güçlendirme anlaşması üzerine Somali, Etiyopya’nın Mogadişu Büyükelçisi’ni sınır dışı etti ve iki konsolosluğunu kapatma kararı aldı.