Akreditif, ithalatçı firmanın talebi doğrultusunda, malların yüklendiğini veya hizmetin yerine getirildiğini gösteren vesaikin, belirlenen süre içerisinde ibraz edilmesi kaydıyla, belirli bir meblağın ihracatçıya verileceğini taahhüt eden şartlı bir banka garantisidir.
Akreditif
- Yurtdışından ham madde, ara mamul ve mamul alımı yapan ithalatçılar,
- Yurtdışına ham madde, ara mamul ve mamul satımı yapan ihracatçılar.
Özellikleri:
- Banka, ithalatçı ve ihracatçı arasında aracılık rolünü üstlenir ve belirli koşulların yerine getirilmesinden sonra ihracatçıya ödemenin yapılacağına dair teminatı ithalatçının yerine verir.
- Akreditif açan bankanın (amir banka) akreditif yükümlülüğü sadece belgelerin incelenmesine dayanır; mallarla ilgili değildir. Dış görünüşleri itibarıyla akreditif koşullarına uygun belgeler karşılığında banka, akreditif bedelini ödemek zorundadır.
- Asıl sözleşmeden bağımsızdır. Bunun pratikte doğurduğu sonuç ise, amir bankanın asıl sözleşmeden doğan bir anlaşmazlık nedeniyle akreditiften dönüp, ödeme yapmayı reddedememesidir. Bu prensibin tek istisnası, satış sözleşmesi hükümlerinin sahtecilik yoluyla ihlal edilmesidir.
- Kuralları, ICC ( uluslararası ticaret odası ) tarafından oluşturulmuştur.
Avantajları:
Satıcı (ihracatçı) açısından;
- Malın sevk edilmesi ve vesaikin akreditif şartlarına ve uluslararası ticaret kurallarına uygun olarak hazırlanması durumunda ödeme, akreditifi açan bankanın kesin bir taahhüdüdür.
- Alıcının ülkesindeki politik risk banka güvencesinden dolayı en alt düzeye inmiştir.
- Yeni pazarlara girerek satışlar artar.
- Akreditifin bir banka taahhüdü olması finans piyasasında teminat olarak bir değer teşkil etmektedir.
- Bu da ihracatçının vadeli bir akreditifi finansman aracı olarak kullanabilmesine olanak sağlar.
Alıcı (ithalatçı) açısından;
- Her şeyden önce alıcı akreditif koşullarını yerine getirmeyen satıcıya ödeme yapılmayacağına ilişkin güvenceye sahiptir.
- İhracatçının, malını vadeli akreditif yolu ile satması durumunda arada bankanın taahhüdü olduğundan alıcı (ithalatçı), malları ithal etme, satma ve bedelini tahsil edebilme ve ayrıca vadesi geldiğinde satıcıya ödeme yapma imkanına sahip olarak satıcıdan daha düşük maliyetli uzun vadeli bir kredi sağlamaktadır.
- Bankalar alıcı adına akreditif koşullarının yerine getirilip getirilmediğini incelerler.
- İthalatçının “en son yükleme tarihi” saptayabilmesi ona (özellikle ihracatçıyı iyi tanımıyorsa) malları zamanında elde edebilmesi olanağını sağlar.
İthalat Akreditifi
Akreditifin Açılması;
Akreditif açılışı için proforma fatura, yurt dışı alım formu, akreditif açtırma talep formu ve varsa diğer belgeler ile Bankaya müracaat eder.
Vesaikinin İncelenmesi;
Muhabir banka ihracatçı firma tarafından akreditif şartlarına uygun vesaikin kendisine ibraz edilmesi durumunda evrak üzerinde gerekli incelemeyi yaparak vesaiki Bankaya gönderir.
Not: Eğer vadeli ise ödeme vadesini Bankaya bildirir.
- Eğer akreditif kabul kredili ise poliçe vadesini Bankamıya bildirir.
- Teyitli ithalat akreditiflerinde vesaikin akreditif şartlarına uygunluğuna ilişkin kontrol yükümlülüğü, muhabir bankaya ait olmakla birlikte çalıştığınız bankaya teslim alınan vesaik makul bir dikkatle incelenir.
- Bankanız vesaikin akreditif şartlarına uygunluğunu inceler gerekli kontrolleri yapar. Vesaik üzerinde rezerv tespit edilirse rezervleri, rezerv tespit edilemezse ödeme tarihini ithalatçı firmaya bildirilmek üzere bildirir.
- Vesaik üzerindeki rezervlerin ithalatçı firma tarafından kabul edilmemesi durumunda vesaikin Bankamıza teslimini takip eden en geç 5 iş günü içerisinde muhabir bankaya rezerv dökümü bildirir.
Akreditif Mal Bedeli Transferi;
- Muhabir Banka ibraz edilen vesaikin uygunluğu karşısında, mal bedeli talebini Bankaya SWIFT mesajı ya da vesaik ile gönderdiği ön yazısı aracılığıyla bildirir.
- Mallar gümrüğe geldiği zaman fiili ithalin gerçekleştirilebilmesi için Banka tarafından orijinal vesaik, döviz satım belgesi veya gümrük yazısı müşteriye veya yetki verdiği kişi/firmaya imza karşılığı teslim edilir ve vesaik çıkış mahsubu keser.
- Akreditif mal bedeli evrakları gönderen bankaya ödenir.
Not: Eğer vadeli ya da kabul kredili ise tahsilat ve ödeme olur. Vade teyidi yapılarak ödeme vadesinde olur.
İhracat Akreditifi
Akreditifin Açılması;
- Küşat mektubu ithalatçının bankasından çalıştığınız bankaya gelir.
- Şartları incelenerek akreditifin kendi içinde uyumlu olup olmadığı genel anlamda Bankanızca kontrol eder.
- Teyitli ise, amir Banka’nın limitinin müsait olup olmadığı Bankanız tarafından kontrol eder.
- Banka imzalı ihbar mektubu kendine geldikten sonra MT 730 “Alındı” swift mesajını muhabire yollar.
Akreditif Vesaikinin İncelenmesi;
- İhracatçı akreditifte istenilen belgeleri ön yazısı ekinde Bankaya ibraz eder.
- Banka adet ve dış görünüş olarak gelen vesaiki kontrol eder. Şube ön yazı üzerine vesaiki hangi gün veya kaçar adet olarak teslim aldığını derhal kaydeder.
- Teyitli ise vesaik Bankaya ibraz tarihinden en geç beş iş günü içerisinde bankaca inceler. Teyitsiz akreditiflerde ise vesaik incelemek üzere amir bankaya gönderir.
- Teyitli akreditiflerde, inceleme sonucu vesaikin akreditif şartlarına uymadığı tespit eder. Tespit edilen uyuşmazlıklar Bankalarca Rezerv Bildirim Formu’na kaydeder.
- Rezerv bildirimi yapmış vesaik ile ilgili olarak ihracatçı tarafından verilen varsa düzeltme yapmıştır. Hatta vesaik ya da rezervli olarak muhabir bankaya gönderilmesine dair talimat bankanıza iletir.
- Bankanız amir bankaya hitaben römiz mektubu ve özel kurye şirketi makbuzunu hazırlar. Vesaik bu römiz mektubu ekinde özel kurye şirketi vasıtasıyla amir bankaya gönderir.
- Teyitli akreditif vesaiki tarafımızdan uygun bulunup amir bankaya gönderilmişse amir bankaya hitap eder. Swift mesajı hazırlanır ve vesaik bedeli akreditifte belirtilen valör/vade ile talep eder.
İhracat Bedelinin Ödenmesi;
Bankanız ilgili akreditifin bedelinin geldiğine dair MT 910 mesajı gelir. Ödeyecek ihracat bedeli hesabına alacak kaydedili
İhracat bedeli geldiğinde DAB işlemini yapmayı unutmayın. DAB zorunluluk nedeni için Türk Parasını Koruma Kanunu‘nu inceleyiniz.